Egoposities

Egoposities zijn sub-persoonlijkheden van de mens en is een belangrijk begrip binnen de Transactionele Analyse. De egoposities zijn te herkennen aan:

• Woorden en zinnen die iemand gebruikt
• Intonatie
• Attitude zoals houding, mimiek, gebaren
• De soort relaties die de persoon met anderen aangaat

 

Het basismodel bestaat uit drie cirkels. Dit zijn de verschillende egoposities, ook wel egotoestanden of egostaten genoemd. De drie sub-persoonlijkheden kun je zien in het onderstaande model.

 



 

 

Ieder mens bevindt zich elk moment van de dag in een van deze drie egoposities. Geen van die posities is goed of slecht.

 

Het gaat erom dat er een balans is tussen de drie posities en dat men een keuze kan maken die binnen de gegeven situatie het meest adequaat is. Een coach kan een gecoachte bewust maken van die egoposities die het minst worden ingeschakeld. Door vervolgens te oefenen met gedrag vanuit die egopositie haalt een coach eruit wat erin zit. De gecoachte beslist vervolgens vanuit zijn Volwassene of dat inzicht en dat gedrag nieuwe mogelijkheden bieden om een doel te bereiken. Egoposities zijn manifestaties van innerlijke bronnen van mentale energie, net zoals een brandende lamp een manifestatie is van de aanwezigheid van elektriciteit. De Volwassene is de sturende kracht, de dimmer, die naar keuze, zichzelf, de Ouder of het Kind feller of minder fel kan laten branden.
 

De Ouder

Iemand reageert uit zijn Ouderpositie als hij denkt voelt of handelt zoals hij zijn opvoeders zag doen. Hierbij gaat het vaak om imitatiegedrag. Vanuit de Ouder kan men kritisch of zorgend reageren.

 

De Volwassene

Iemand reageert uit zijn Volwassene als hij informatie verzamelt en verwerkt tot logische conclusies. Dit in tegenstelling tot het Kind dat intuïtief of magisch denkt en de Ouder die normatief denkt. De Volwassene verzamelt informatie uit de externe omgeving maar ook uit de Ouderpositie (normen en waarden) en uit het Kind (behoeften en gevoelens). De Volwassene weegt al deze factoren en trekt een conclusie die is aangepast aan de realiteit. Net als bij een computer bestaat de Volwassene ook uit twee delen: de harde schijf met alle informatie en een programma dat in staat is deze gegevens te verwerken.

 

Het Kind

Iemand reageert uit zijn Kind als hij denkt, voelt of handelt zoals hij vroeger als klein jongetje of meisje deed. Vanuit het Kind kan men reageren op de boodschappen van de opvoeders (zoals die vaak nog in de Ouder zijn terug te vinden). Deze reactie wordt adaptief genoemd en kent twee vormen:

• men past zich aan en gehoorzaamt,
• men rebelleert

Het positieve deel van het Adaptieve Kind is de adequate aanpassing die redelijkerwijze van iedereen verwacht wordt. Het negatieve deel van het Adaptieve Kind zijn de over-aangepaste gedragingen van iemand die alles doet op grond van gehoorzamen of alsmaar rebelleert en daarmee zijn eigen mening miskent.